Kategori: Makaleler

Hükmen Galip Ne Demek? Psikolojik Bir Mercekten İnceleme İnsan davranışlarını çözümlemeye çalışan bir psikolog olarak, bazen en basit görünen kavramlar bile derin psikolojik alt metinlere sahiptir. “Hükmen galip” ifadesi, yüzeyde sadece bir hukuk ya da spor terimi gibi görünse de, aslında insanın içsel dünyasına, karar alma süreçlerine ve toplumsal ilişkilerine dair pek çok psikolojik gerçeği barındıran bir kavramdır. Bu yazıda, “hükmen galip” kavramını bilişsel, duygusal ve sosyal psikoloji boyutlarıyla ele alacak ve bu ifadenin psikolojik yansımalarını inceleyeceğiz. Hükmen Galip: Tanımı ve İlk İzlenim Hükmen galip, bir yarışta, mücadelede veya tartışmada kazananın, fiziksel olarak değil de yasal veya dolaylı yollarla belirlenmesini…

Huysuz Virjin’in Mezarı Nerede? Kültürel Ritüeller ve Kimlikler Üzerinden Bir Antropolojik İnceleme Bir Antropoloğun Perspektifinden: Kültürlerin Çeşitliliği ve Mezarlık Ritüelleri Antropologlar olarak, insanların ölümle ve ölüyle ilişkilerini anlamak, kültürlerin ne kadar derin bir şekilde şekillendiğini görmek için önemli bir araçtır. Kültürler, ölüm ve yaşam arasındaki sınırı belirlerken, farklı coğrafyalarda birbirinden farklı ritüeller ve semboller geliştirir. Bu ritüellerin en belirgin izlerini ise mezarlıklar ve anıtlar üzerinde görebiliriz. Her kültür, ölülerini onurlandırmanın kendine özgü yollarını yaratmış ve bu, insanların topluluk yapılarından kimliklerine kadar geniş bir yelpazeyi etkileyen bir olgudur. Türkiye’nin en bilinen sahne figürlerinden biri olan Seyfi Dursunoğlu, halk arasında Huysuz Virjin…

Hangi Davalar Temyiz Edilemez? Bir Kararın Sınırında Başlayan Hikâye Bazen hayat, bir mahkeme salonunda susan birkaç saniyede değişir. Yargıcın dudaklarından dökülen kelimeler, yıllarca süren çabaların, gözyaşlarının ve umutların son noktası olur. İşte o an, bazı kararlar temyize açık değildir. Ve bu yazıda, sadece “hangi davalar temyiz edilemez?” sorusunu yanıtlamakla kalmayacağız; aynı zamanda adaletin sınırında geçen bir hikâyeye tanık olacağız. Bir Dava, İki Bakış Açısı: Elif ve Mert’in Yolculuğu Elif ve Mert, iki avukattı. Aynı davada farklı tarafları temsil etseler de, ikisi de adaletin peşindeydi. Elif’in gözlerinde derin bir empati vardı; müvekkilinin hikâyesini anlamak, onun sesi olmak için çabalardı. Mert ise…

Karbondioksit pH Düşürür mü? Bir Hikâyenin İçinden Bilimin Kalbine Yolculuk Bazı sorular vardır ki cevabı sadece bilimsel değil, insanidir de… Bugün sana bir hikâye anlatacağım. Karakterlerimizin isimleri önemli değil; çünkü belki de biri sensin, biri ben… Bu hikâye, bir gazın –karbondioksitin– bir hayatı, bir ilişkiyi ve bir dengeyi nasıl değiştirebileceğini gösterecek. Hazırsan başlayalım. Hikâye Başlıyor: Dengeyi Arayan İki İnsan Deniz ve Ali, uzun yıllardır birlikte çalışan iki bilim insanıydı. Deniz, insan davranışlarını anlamaya çalışan bir psikolog; Ali ise çözüm odaklı bir biyokimyacıydı. Yıllardır birlikte çalıştıkları laboratuvarda tek bir sorunun peşindeydiler: “Karbondioksit pH’ı düşürür mü?” Ali için bu basit bir kimya…

Eski Sayıları Kim Buldu? Toplumsal Cinsiyet ve Sosyal Adalet Perspektifinden Bir Yolculuk Belki hiç düşünmedik ama hayatımızı ölçen, düzenleyen ve anlamlandıran sayılar, aslında insanlığın ortak bir hayaliydi. Bugün cebimizde taşıdığımız telefonlardan, adımlarımızı sayan saatlere kadar her şeyin merkezinde olan bu soyut kavram, bir zamanlar gökyüzüne bakarak zamanın akışını anlamaya çalışan insanların merakının ürünüdür. Ancak bu merak ve keşif süreci sadece bilimsel bir gelişim hikâyesi değil; aynı zamanda toplumsal cinsiyet rolleri, çeşitlilik ve adalet ekseninde okunması gereken çok katmanlı bir serüvendir. Sayıların Doğuşu: Meraktan Doğan Evrensel Bir Dil İnsanlık tarihinin en eski dönemlerinde sayılar, hayatta kalma içgüdüsünün bir sonucu olarak ortaya…

Elazığ Kürtlerine Ne Denir? Kimlik, Dil ve Aidiyet Üzerine Çok Katmanlı Bir Yolculuk Bazı sorular vardır ki, cevabı sadece sözlükte değil, hafızalarda, sokaklarda, sofralarda gizlidir. “Elazığ Kürtlerine ne denir?” tam da böyle bir soru. Çünkü bu sadece bir isim meselesi değil; kimliğin, aidiyetin, tarihsel hafızanın ve sosyal algının kesiştiği bir alan. Bu yazıyı kaleme alırken amacım tek bir doğru sunmak değil, farklı perspektifleri yan yana getirip hep birlikte düşünmek. Gelin, bu çok katmanlı konuyu hem küresel hem yerel merceklerle inceleyelim. Elazığ Kürtleri tarihsel, etnik ve kültürel olarak farklı alt kimliklere sahiptir. En yaygın adlandırma “Zaza” ve “Kurmanç” gibi terimlerdir; ancak…

Hipo Dedüktif Nedir? Toplumsal Yapılar ve Bireylerin Etkileşimi Üzerine Bir İnceleme Toplumsal yapıları anlamak, bireylerin nasıl düşündükleri, nasıl davrandıkları ve toplumsal normlarla nasıl etkileşimde bulundukları üzerine derinlemesine düşünmeyi gerektirir. Bir araştırmacı olarak, her bireyin kendi yaşamında karşılaştığı toplumsal baskılar, kültürel normlar ve cinsiyet rolleri arasındaki ilişkileri anlamak oldukça kritik bir adımdır. “Hipo dedüktif” kavramı, işte bu türden bir anlayışa kapı aralayacak şekilde toplumsal yapıları, cinsiyet rollerini ve kültürel pratikleri analiz etmemize olanak tanır. Hipo dedüktif düşünme, genellikle bireylerin toplumsal normlar ve kültürel pratikler içinde nasıl ve neden belirli roller üstlendiklerini anlamamıza yardımcı olur. Bu yazıda, hipo dedüktif kavramını toplumsal yapıların…

Deli Dana Hastalığı: Küresel Bir Tehlikenin Yerel Yansımaları Hayatta bazen adını duyduğumuzda bile ürperdiğimiz konular vardır. “Deli dana hastalığı” da bunlardan biri. Kimi için bilimsel bir terimden ibaret, kimi için ise 1990’larda manşetleri süsleyen korkutucu bir halk sağlığı krizi. Gelin bu konuyu sadece tıbbi yönüyle değil, aynı zamanda kültürel algılar, toplumsal etkiler ve küresel dinamikler çerçevesinde birlikte ele alalım. Belki de bu yazı sayesinde bu hastalığa dair düşündüklerinizi yeniden gözden geçirecek, hatta kendi deneyimlerinizi paylaşmak isteyeceksiniz. — Deli Dana Hastalığı Nedir? Tıbbi adıyla Bovine Spongiform Encephalopathy (BSE) olan deli dana hastalığı, sığırların sinir sistemini etkileyen ölümcül bir nörodejeneratif hastalıktır. Hastalığın…

Hikâye Deyince Akla Ne Gelir? Siyaset Bilimi Perspektifinden Bir Bakış Güç İlişkileri ve Toplumsal Düzen Üzerine Bir Düşünce Hikâye deyince akla hemen bir anlatı, bir başlangıç ve bir son gelir. Ancak, siyaset bilimci perspektifinden bakıldığında, “hikâye” çok daha derin bir anlam taşır. Toplumların tarihsel yolculukları, kültürel yapılaşmaları ve güç ilişkilerinin evrimi, aslında her birimizin içinde yer aldığı birer hikâyedir. Bu hikâyeler, yalnızca bireylerin kişisel öykülerini değil, aynı zamanda toplumsal yapıyı, iktidarın nasıl şekillendiğini, devletin nasıl işlediğini ve vatandaşlık anlayışının nasıl evrildiğini de barındırır. Peki, toplumların ve bireylerin “hikâyesi” nedir? Sadece dünyevi bir anlatı mı, yoksa toplumsal güç ilişkilerinin şekillendiği bir…

Börülce Mevsimi Ne Zaman? Toplumsal Cinsiyet, Çeşitlilik ve Sosyal Adalet Perspektifinden Bir Bakış Samimi Bir Başlangıç: Mevsimlerin Ötesinde Bir Sohbet Börülce… Kimi için yaz akşamlarının hafif sofralarını süsleyen bir sebze, kimi için ise çocukluğunun en güzel anılarında kokusuyla yer eden bir lezzet. Peki ya onun mevsimi geldiğinde, sadece sofralarımızı değil, düşünme biçimimizi de nasıl değiştirebileceğini hiç düşündünüz mü? Bu yazıda “Börülce mevsimi ne zaman?” sorusunu yalnızca takvimsel bir bilgi olarak değil, toplumsal cinsiyet, çeşitlilik ve sosyal adalet merceğinden ele alacağız. Çünkü tıpkı doğa gibi, toplum da mevsimsel döngülerle, farklı bakış açılarıyla ve birlikte ürettiğimiz anlamlarla şekillenir. Börülce Mevsimi Ne Zaman?…