HARIBO Türk Malı mı?
HARIBO hangi ülkeden geliyor?
HARIBO, aslında bir Türk markası değil — kökeni Almanya’ya dayanıyor. 1920 yılında Hans Riegel Sr. tarafından Almanya’nın Bonn kentinde kurulan HARIBO’nun adı, kurucusunun ve şehrin adının baş harflerinden (Hans – Riegel – Bonn) oluşan bir kısaltmadır. :contentReference[oaicite:2]{index=2}
İlk üretimleri küçük ölçekliydi: bir çuval şeker, bakır kazan, mermer tabla ve benzeri basit malzemelerle yürüyordu şirket. 1922’de o meşhur “jelibon ayıcıklar” — o zamanlar “Tanzbär” (“dans eden ayı”) olarak adlandırılır — üretildi. ([Vikipedi][1]) Zaman içinde bu renkli ve yumuşak şekerlemeler, HARIBO’nun en tanınmış ürünü haline geldi. ([HARIBO][2])
Türkiye’de üretim var mı?
Evet — ancak bu durum, HARIBO’nun Türk malı olduğu anlamına gelmiyor. 2000’li yıllarda HARIBO, Türkiye’de üretim hattı kurdu. 2001’de, uzun süre ithal ürünlerle piyasada bulunan HARIBO, o dönemde faaliyet gösteren bir Türk şirketi olan Pamir Gıda’yı satın aldı ve böylece “HARIBO Türkiye” adını aldı. :contentReference[oaicite:6]{index=6} 2004 yılında İstanbul/Hadımköy’de modern bir üretim tesisi devreye girdi. :contentReference[oaicite:7]{index=7}
Türkiye ve Orta Doğu pazarına yönelik üretimler yapılmakta; özellikle Müslüman tüketicilere hitap eden “helal” jelibonlar — sığır jelatini kullanılarak üretiliyor, domuz jelatini içermiyor. ([Vikipedi][3])
Tarihsel Arka Plan
Başlangıç ve ilk başarısı
HARIBO, 13 Aralık 1920’de resmi olarak şirketleşti. İlk tesis, Bonn’un Kessenich semtindeki küçük bir evdi. Başlangıçta yalnızca birkaç çalışan — kurucunun eşi dahi bu kadrodaydı — ile minimal araçlarla üretim yapıldı. :contentReference[oaicite:9]{index=9}
1922’de “dans eden ayıcıklar” adıyla ilk jelibonlar piyasaya sürüldü. O zamanlar doğal sakız ağacı reçinesi (gum arabic) kullanılarak yapılan bu tatlılar, bugünkü jelibonlardan daha yumuşaktı. ([Vikipedi][4]) Daha sonra şirket, özellikle Avrupa’da büyük bir başarı yakaladı; lakritz (meyan kökü) ürünleri ve rengârenk jelibonlar, HARIBO’yu şekerleme piyasasında lider konuma taşıdı. ([Vikipedi][4])
Globalleşme ve çeşitlenme
Zamanla HARIBO, Almanya sınırlarını aştı. 1960’larda “jelibon ayıcıklar” artık bugünkü kompakt, yumuşak “Goldbären” (Altın Ayıcıklar) şeklini alırken, ürün yelpazesi genişledi: meyve şekerlemeleri, meyan kökü ürünleri, farklı tatlar, aromalar ve yapılar… :contentReference[oaicite:12]{index=12}
Bugün HARIBO, Avrupa başta olmak üzere dünya genelinde üretim ve dağıtım tesislerine sahip; 100’ün üzerinde ülkeye ürün gönderiyor. ([HARIBO][2])
Günümüzdeki Durum ve “Türk Malı mı?” Tartışması
Yurt içinde üretim — ama köken hâlâ Almanya
HARIBO’nun İstanbul/Hadımköy’deki fabrikasında Türk pazarına özel üretim yapılıyor. Bu üretim, helal sertifikalı jelibonları kapsıyor; bu sayede domuz jelatini kullanılmadan üretim gerçekleşiyor. :contentReference[oaicite:14]{index=14}
Bu gerçek, bazı tüketicilerde “HARIBO artık Türk malı” algısı yaratabiliyor. Ancak burada önemli bir ayrım var: Marka, sahiplik ve kontrol hâlâ Almanya merkezli; kökleri, şirket tarihi, yapılanma ve marka kimliği Alman. Türkiye’de üretim, HARIBO’nun global stratejisinin bir parçası. ([Vikipedi][1])
Marka kimliği — global ama kökeni hatırlatan
HARIBO’nun tarihi mirası, hem ürünleri hem marka kimliği içinde korunuyor. “Goldbären”, “Gummibärchen” gibi isimler, Almanca kökenli; logo, ambalaj, şirket kimliği bu kökleri yansıtıyor. :contentReference[oaicite:16]{index=16} Bu da demek ki; üretim yeri değişse bile, marka kimliği ve kökeni asla unutulmamış.
Bazıları için bu durum, HARIBO’yu “yerel üretim yapan global şirket” kategorisine sokuyor; ama bu, onu Türk markası yapmıyor — Türk tüketicilere erişim ve helal üretim gibi stratejiler, pazara uyum amacı taşıyor.
Sonuç
HARIBO’nun kökenleri kesinlikle Almanya’da. 1920 yılında kurulan şirket, “jelibon ayıcıklarıyla” dünya genelinde tanındı ve bugün global bir şekerleme devi hâline geldi. Türkiye’de üretim yapan fabrikası ve helal sertifikalı ürünleri olsa da, bu onun Türk markası olduğu anlamına gelmez. HARIBO’nun kimliği, sahibi ve kökeni Almanya’ya ait kalmaya devam ediyor.
Özetle: HARIBO Türk malı değil, ama Türkiye’de üretiliyor — bu da markanın global üretim ve pazarlama stratejisinin bir göstergesi.
[1]: “Haribo”
[2]: “HARIBO History: The Sweet Journey Since 1920”
[3]: “Haribo – Vikipedi”
[4]: “Haribo”